Ho là phản ứng thông thường khi gặp 1 vật lạ nào đó gây cản trở hoặc xâm nhập vào đường hô hấp để ngăn chúng đi sâu hơn vào phổi. Các vật lạ thường là đàm, vụn tế bào từ phổi đưa ra, vi rút, vụn thức ăn...Thông thường ho có thể kéo dài nếu trẻ sau bệnh hoặc bị viêm nhiễm, vd cảm hay viêm tiểu phế quản.
Khi nào cần thăm khám kỹ?
Nếu trẻ ho dai dẳng hơn 4 tuần hoặc xuất hiện các biểu hiện lạ khác, cần cho bé đi thăm khám kỹ hơn. Phần lớn ho là thông thường và sẽ tự hết sau thời gian tối đa 4 tuần với tần xuất giảm dần, mà không phải điều trị bằng thuốc.
Gần đây, trên tờ The New York Times được viết bởi BS. Klass có nhấn mạnh: thuốc tốt nhất để giúp giảm cơn ho cho trẻ là cha mẹ nên giúp trẻ thoải mái, uống đủ nước và có thể giảm cơn ho bằng các thực phẩm tự nhiên như mật ong, cam và cơn ho sẽ tự hết.
Sau đây là 2 cách giúp trẻ giảm cơn ho ở trẻ cha mẹ có thể tham khảo:
- Tự làm Siro ho từ dứa
- Thành phần: nửa trái thơm loại lớn, nửa củ gừng tươi (25g), nửa trái chanh, 3 muỗng canh mật ong.
- Cách làm:
- Cho dứa và gừng vào máy xay sinh tố, bật nút.
- Đun hỗn hợp trên với lửa nhỏ đến sôi và để thêm 5 phút
- Lọc hỗn hợp qua rây, cho 3 muỗng canh mật ong và vắt nửa trái chanh vào dung dịch vừa rây. Trộn đều.
- Cho hỗn hợp vào keo thủy tinh có nắp đậy, bảo quản lạnh và dùng trong 5 ngày
- Áp dụng:
- Cho trẻ từ 1 tuổi trở lên
- Trẻ từ 1 tuổi bị ho có đờm có thể dùng 2.5ml/lần, ngày 4 lần. Khoảng 4-5 ngày cơn ho và đờm sẽ cải thiện.
- Công dụng: mật ong và gừng trong thành phần có tính kháng khuẩn và giảm viêm tự nhiên có thể hỗ trợ các vấn đề viêm nhiễm trong đường hô hấp. Đặc biệt mật ong, theo TS. Goldman, BV BC Children’s Hospital, Canada, cho biết nó có thể hổ trợ giảm các cơn ho của trẻ về đêm, nhưng chỉ áp dụng cho trẻ từ 1 tuổi trở lên. Ngoài ra, thành phần có dứa và chanh giàu chất chống oxy hóa tự nhiên như vitamin C giúp hổ trỡ hệ thống miễn dịch của trẻ.
- Lưu ý: mỗi trẻ đáp ứng có thể khác nhau, phụ thuộc nhiều yếu tố. Công thức này chỉ để tham khảo như 1 phương pháp hổ trợ tự làm ở nhà, không thay thế các thuốc trị bệnh hay lời khuyên hiện tại của chuyên gia.
Lời khuyên chung về sử dụng phương pháp tự nhiên để trị ho cho trẻ tại nhà
- Trẻ dưới 3 tháng tuổi nếu bị ho và gây nhiều khó khăn cho trẻ khi ăn hoặc ngủ thì mẹ nên tư vấn chuyên gia sức khỏe địa phương để được hướng dẫn. Không tự ý dùng thuốc hoặc áp dụng bất kỳ phương pháp tự nhiên hay dân gian nào lên nhóm trẻ này. Áp dụng các phương pháp truyền miệng chưa rõ nguồn gốc khoa học có thể gây nguy hại đến trẻ.
- Trẻ từ 3- 12 tháng tuổi khi bị ho, có đờm hay không, bạn có thể cho bé uống nước ấm hoặc nước ép táo đỏ, khoảng 5-15mL/lần, ngày khoảng 4 lần. Không dùng mật ong hoặc loại gì có yếu tố mật ong cho trẻ dưới 1 tuổi.
- Trẻ từ 1 tuổi bị ho có đờm hay không, bạn có thể dùng siro dứa tự làm tại nhà (theo công thức làm đính kèm bài viết). Siro là sự kết hợp những thành phần dinh dưỡng từ dứa/thơm, mật ong, chanh và gừng có tác dụng hỗ trợ sức khỏe và giảm cơn ho. Trong một báo cáo của TS. Goldman, R.D. BV Nhi BC, Canada chia sẻ mật ong có vai trò trong hỗ trợ làm giảm cơn ho của trẻ từ 1 tuổi, cùng với sự hỗ trợ dinh dưỡng và tăng cường miễn dịch của thơm (Cervo 2014). Siro chỉ nên sử dụng để hỗ trợ khi trẻ bị ho tại nhà, không dùng hằng ngày và không thay thế thuốc và lời khuyên trực tiếp từ chuyên gia sức khỏe.
- Mát-xa
Theo TS Sunanne, BV Chester, Anh có nhấn mạnh việc giúp trẻ có không khí lưu thông thoải mái trong phần ngực là một phần quan trọng trong việc ngăn ngừa các cơn ho. Do đó, vai trò mát-xa có thể giúp hỗ trợ các triệu chứng cảm như nghẹt mũi và ho ở các bé. Hơn nữa, mát xa cũng có vai trò trong việc giảm stress cho các bé do bệnh gây ra.
- Động tác 1: đặt 2 bàn tay lên ngực trẻ và vẽ 1 vòng tròn quanh ngực trẻ, di chuyển xuống dưới bụng trẻ và day xoa đi thẳng lên lại phần ngực.
- Động tác 2: dùng 10 ngón tay như bấm phím nhẹ trên phần ngực của trẻ. Vừa làm vừa biểu lộ biểu cảm khuôn mặt và chơi đùa với trẻ, để trẻ có thể vui cười sảng khoái. Điều này rất tốt cho sự lưu thông không khí trong cơ thể trẻ.
Mỗi động tác lập lại 6 lần, ngày chỉ cần làm 2-3 lần. Có thể bắt đầu sớm cho trẻ từ 6 tuần tuổi. Khi trẻ có những dấu hiệu sớm của triệu chứng cảm. Sự đồng ý, hợp tác và hứng thú của trẻ là quan trọng. Nếu trẻ không hợp tác thì nên đợi 1 thời điểm khác như sau khi trẻ tắm xong. Nên mát-xa trong phòng không quá sáng, có ánh đèn mờ vì ánh đèn quá sáng có thể làm trẻ khó chịu và khóc.
Notes
Health Children (2015) Coughs and Colds: Medicines or Home Remedies? AAP News
Goldman R. D. (2014). Honey for treatment of cough in children. Canadian family physician Medecin de famille canadien, 60(12), 1107–1110.
Nguồn: BS Anh Nguyễn – Chuyên gia sức khỏe dinh dưỡng trẻ em