Tất cả danh mụcTác giả: By: B A Hamzah
Nguồn: Asia Sentinel
Với việc báo chí quốc tế chủ yếu tập trung vào cuộc họp G20 ở Bali vào đầu tuần này, người ta ít chú ý đến việc Trung Quốc một lần nữa đánh cắp màn trình diễn tại Hội nghị cấp cao ASEAN ở Phnom Penh tuần trước.
Khả năng của Bắc Kinh gây ảnh hưởng đến các sự kiện khu vực là rất quan trọng vì nó mang lại nhiều lợi ích kinh tế hơn cho khu vực. Bên cạnh việc công bố tài trợ mới cho một số dự án cơ sở hạ tầng ở Lào, Campuchia, Thái Lan và Indonesia, Bắc Kinh đã thành công trong việc trì hoãn một trong những chính sách đối ngoại lớn của ASEAN ở Biển Đông bằng cách gây ảnh hưởng đến quyết định ngăn chặn trước những gì họ cho là phản cảm.
Các quốc gia thành viên ASEAN đã thúc đẩy một hiệp ước điều chỉnh hành vi của các bên ở Biển Đông trong 20 năm qua. Hiệp ước được đề xuất, được gọi chính thức là Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông, hay thông tục là DOC, lần đầu tiên được đưa ra bởi cố Tổng thống Fidel Ramos của Philippines sau khi Trung Quốc chiếm Đá Vành Khăn vào năm 1995, nơi mà ngư dân Philippines đã sử dụng làm nơi trú ẩn trong mùa mưa. Đá Vành Khăncách đảo Palawan của Philippines là 250 km và cách lãnh thổ Trung Quốc gần nhất 3100 km.
Bộ quy tắc ứng xử đã trở thành một chương trình toàn ASEAN nhằm thu hút và điều chỉnh hành vi của công dân Trung Quốc. Tuy nhiên, Trung Quốc đã tỏ ra quyết đoán ở Biển Đông kể từ khi nước này chiếm đóng Hoàng Sa vào năm 1974. Dưới áp lực của các nước ASEAN thống nhất, Trung Quốc đã đồng ý với một cơ chế không chính thức sẽ điều chỉnh hoạt động của tất cả các bên tranh chấp. Bất chấp điều đó, Bắc Kinh chỉ nói suông về ý tưởng biến tuyên bố thành một hiệp ước ràng buộc nhằm hạn chế các hoạt động của họ trong ranh giới đường chín đoạn đang tranh chấp do Chính phủ Quốc gia vẽ ra vào năm 1947.
DOC không chính thức đã không ngăn được Trung Quốc chiếm đóng các thực thể ở Trường Sa. Đến năm 2012, Trung Quốc đã xây dựng và củng cố bảy thực thể dưới nước thành các đơn vị đồn trú quân sự bất chấp sự phản đối của các quốc gia có tuyên bố chủ quyền khác và các cường quốc hàng hải lớn bao gồm Nhật Bản và Mỹ. Bắc Kinh cũng đã chiếm đóng các thực thể khác như bãi đá ngầm Scarborough mà Tổng thống Barrack Obama từng gọi một cách vô ích là ranh giới đỏ không được vượt qua.
Washington coi các tiền đồn quân sự của Trung Quốc là bất hợp pháp theo luật pháp quốc tế. Mặc dù lập trường của Hoa Kỳ đối với các yêu sách của Trung Quốc ở Biển Đông nhất quán với các phát hiện của Tòa án Quốc tế tại Hague năm 2016 theo lệnh của chính phủ Philippines, nhưng Trung Quốc đã né tránh các thủ tục của Tòa án và bác bỏ các phát hiện đó. Tòa được thành lập theo yêu cầu của Philippines vào năm 2013 để xác định tính hợp pháp của yêu sách lịch sử của Trung Quốc ở Biển Đông mặc dù cựu tổng thống Philippines, Rodrigo Duterte, đã làm suy yếu vị thế của quốc gia ông bằng cách hạ thấp phán quyết.
Chia sẻ:
